nie bez powodu
-
przykłady elipsy28.04.201428.04.2014Szanowna Poradnio,
czy w zdaniach typu: „Otworzono mi i poprowadzono mnie do pokoju” użycie mnie jest obligatoryjne? Czy nie mogłoby być: „Otworzono / Otworzył mi i zaprowadzono / zaprowadził do pokoju”? A czy w następującym przykładzie konieczne jest ponowienie orzeczenia? „Patrząc na nią, nie czułem przyjaźni, lecz (czułem?) miłość”.
Dziękuję za odpowiedź. -
rodzaj gramatyczny zapożyczeń hebrajskich10.11.201410.11.2014Jaki rodzaj gramatyczny ma termin stosowany w nauce języka hebrajskiego dagesz (kropka w spółgłosce)? Dagesz może być forte albo lene, a więc po łacinie ma chyba rodzaj nijaki, natomiast polskie podręczniki wahają się między rodzajem nijakim a męskim. Podobnie jest z szewa (szwa), które może być mobile lub quiescens, lecz spotyka się tłumaczenia ta szewa. Również nazwy liter hebrajskich oraz samogłosek sprawiają kłopot (to alef? to segol?)
Z poważaniem
Aleksandra Kowal -
rozmowa z panią porucznik28.05.201228.05.2012Niektóre tytuły i funkcje pozostają nieodmienione, gdy dotyczą kobiety: z panią profesor, o colonel Kowalsky, nowej ordynator. Czy dopuszczalne jest użycie tych słów w zdaniu bez tego „dodatkowego” wyrazu (panią, nazwiska, odmienionego przymiotnika), np. „Czy widziałeś porucznik?”?
Czy w ten sam sposób można używać innych „męskich” określeń kobiet, które bądź nie są funkcjami/tytułami, bądź mają powszechnie używane formy żeńskie, np. strażnik, koroner, rodzic, harcmistrz, lider…?
-
Stonesi i Stonsi17.12.200717.12.2007Słownik M. Czeszewskiego (nie dysponuję wydaniem PWN, mam tylko wcześniejsze, pilskie) podaje dwa warianty potoczne nazwy The Rolling Stones: Stonesi a. Stonsi. Proszę o parę słów nt. poprawności tego drugiego. W Internecie jest rzadszy, ale się pojawia (jeśli szukać bez Rolling, przewaga Stonesów nad Stonsami nie jest już tak dobitna); nie uwzględniono go w słowniku ortograficznym PWN, który podaje jedynie wariant Stonesi, ale pojawił się w Czeszewskim. Jak więc traktować Stonsów?
-
tak naprawdę4.04.20114.04.2011Dobry wieczór!
Bardzo często słyszę, jak ludzie (także w telewizji) używają zwrotu tak naprawdę. W większości przypadków nic on nie wnosi, a jedynie sugeruje, że gdzieś pojawiła się jakaś nieprawda. Myślę, że takie wtręty należy potępiać. A jakie jest Państwa zdanie? -
wiodący10.02.201310.02.2013Szanowni Państwo,
ostatnio bardzo często spotykam się z wyrazem wiodący (jako przymiotnikiem, nie jako imiesłowem), co zaczyna mnie trochę drażnić. Mimo że SPP kwalifikuje go jako niepoprawny, przymiotnik ten staje się coraz bardziej modny. Czy Państwa ocena tego wyrazu też jest tak kategoryczna, czy raczej nie uważają Państwo jego użycia za szczególnie duże wykroczenie językowe? Z czego, Państwa zdaniem, wynika atrakcyjność wiodącego?
Łączę wyrazy szacunku
Dominik
-
Żyć na kocią łapę 9.10.20179.10.2017Zastanawialiśmy sie ostatnio ze znajomymi, skąd wzięło sie powiedzenie żyć na kocią łapę. Wydaje nam się, że wraz ze zmianą obyczajów powiedzenie to wyszło nieco z użycia, czy mamy rację? Czy są sposoby, by to potwierdzić?
-
A nuż (widelec)13.03.202416.10.2017Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?
-
auto da fé7.01.20127.01.2012Szanowni Państwo!
Jak należy zapisywać nazwę spalenia na stosie? Zarówno Słownik ortograficzny, jak i Słownik poprawnej polszczyzny podają wyłącznie pisownię autodafe, słowem nie zająkując się o wariancie auto da fé, dość popularnej, wspomnianej zarówno w SJP, jak i w słownikach prof. Kopalińskiego. Czy w związku z tym jest ona niepoprawna? I czy Państwa zdaniem staranny korektor powinien zmienić tę pisownię z auto da fé na autodafe, a jury dyktanda uznać tę pierwszą za niepoprawną? -
bezczelny
12.10.202312.10.2023Szanowni Państwo,
w nawiązaniu do pytania, które pojawiło się już na stronie: „... Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (...). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?”, chciałam również poprosić o odpowiedź. Sam początek wyrazu bez sugeruje brak czegoś (czelności w tym wypadku), a jednak „ma się” czelność. Skąd ten kontrast? Czy może „bez” w „bezczelny” nie ma znaczenia braku i ma zupełnie inne pochodzenie? Pozdrawiam
